Dank zij de overvloed aan water, de vruchtbare grond en de ligging op de heuvel is Melník al bewoond sinds de prehistorie.
Een ommuurde vesting zou al in de 9de eeuw op de heuvel gebouwd zijn, maar de nederzetting kreeg pas betekenis toen de stad in 1274 van koning Ottakar II een deel van de winst kreeg van de handel op de Elbe. De stad Melník ontwikkelde zich aan de voet van het slot.  Karel IV bestempelde het domein in de 14de eeuw tot verblijfplaats van de weduwen van de Boheemse koningen, bijna 600 jaar woonden hier weduwen, die bij wet verplicht, door de stad moesten worden onderhouden.

Het slot van Melník onderging in de renaissance de meest ingrijpende verbouwing, waarvan de hof met arcades en twee met sgraffiti beschilderde vleugels.  De barokke verbouwingen en uitbreidingen bepalen het beeld aan de rivierzijde.
Het totaal levert een perfecte ambiance voor één van de prachtigste musea van het land. Het museum bevat onder meer een omvangrijke verzameling stijlmeubels uit verschillende eeuwen. Bijzonder kostbaar is de collectie Boheemse barokschilderijen van onder andere Peter Brandl, Johann Kupetzky, Wenzel Lorenz Reiner en Karel Skreta.  De eerste verdieping van het kasteel herbergt ook het Districts Museum waarin archeologische vondsten te bewonderen zijn, de Boheemse wijnbouw wordt uitgelegd en waar men een tentoonstelling van kinderwagen kan bekijken. Melnik heeft namelijk een lange traditie in de bouw van kinderwagens.
Het kasteel is in 1992 aan de familie Lobkovicz, die het kasteel bezaten vanaf 1753, teruggegeven.

Karel IV introduceerde hier de wijnbouw door wijnstokken vanuit Bourgondië en het Rijnland in te voeren, waarschijnlijk vanwege zijn opvoeding aan het Franse hof.  Het werkwoord 'melniti' betekent malen of kleinmaken, maar het kan ook persen (bijvoorbeeld van druiven) betekenen. 
Nu is Melník één van de centra van de wijnbouw.  De rode Bourgogne van Melník heeft nog steeds een goede reputatie.   In de wijnkelder van het slot offreert de eigenaar, Jiri z Lobkovic, wijn uit zijn eigen wijngaard. Vooral voor bezoekers is een wijnproeverij in de stijlvol ingerichte ruimten een onvergetelijke ervaring.  In het slot vinden niet alleen wijnfeesten plaats, maar ook concerten en dansavonden.  De traditionele druivenpluk in september-oktober heeft in dit stadje, waar al lang een wijnbouwersvakschool is gevestigd, een nieuwe betekenis gekregen.

De stad Melník bezit een gotische kerk die gewijd is aan Petrus en Paulus.  De kerktoren is zo'n 60 m hoog.  In de crypte van de kerk bevindt zich een ossuarium.  Er is ook een middeleeuws raadhuis dat in de 18de eeuw werd verbouwd.  Op de voorgevel zijn de officiële Tsjechische en Oostenrijkse el aangebracht.  In de Praagse Poort uit 1500, één van de vroegere toegangspoorten naar de stad, is een museum voor moderne kunst gehuisvest.