De Boheemse koning en Roomse keizer, Karel IV, werd geboren op 14 mei 1316 in Praag.  Zijn vader was Johan van Luxemburg (Jan de Blinde), de zoon van de toenmalige Roomse keizer Heinrich en koning van Bohemen.  Zijn moeder was Eliska, de zuster van de laatste der Premysliden.  Bij zijn geboorte kreeg hij de naam Václav, naar de patroon van het Boheemse volk. Johan van Luxemburg hield echter niet van zijn koninkrijk en ook niet van zijn vrouw. Hij ging zelfs zo ver dat hij Eliska liet inkerkeren in het klooster van Melník.  Zijn zoon nam hij mee naar Frankrijk.   Václav werd opgevoed in Parijs en kreeg bij zijn vormsel de naam Karel.  Hij huwde daar ook met de jonge Blanka van Valois, de dochter van de Franse koning. 

In 1333 werd hij door zijn vader belast met het bestuur van Bohemen en Moravië.  Zijn vader, gesteund door paus Clemens VI en de Franse koning Filips VI van Valois, wist te bewerken dat Karel werd gekozen tot Duitse koning.  In 1355 werd hij ook gekozen tot koning van Italië en in enkele maanden later tot Duitse keizer. 

Karel IV huwde vier keer.  Na de dood van zijn eerste vrouw, Blanka van Valois, trouwde hij achtereenvolgens met Anna Falcka, met Anna Svidnicka en met Alibeta Pomofanska.  

Karel IV bekommerde zich voornamelijk om de uitbreiding en de welvaart van zijn erflanden.  Door zijn eigen vier huwelijken en door die van zijn kinderen verstevigde hij de macht in die landen.  Hij bevorderde in Bohemen en Moravië de Franse en Duitse cultuur en stichtte in 1348 de universiteit in Praag.   De oude burcht, Hradcany uit de 9de eeuw liet hij geheel verbouwen, hij gaf de opdracht om de St.Vituskathedraal verder op te bouwen, hij liet Praag aanzienlijk vergroten door de aanleg van de huidige Nieuwe Stad, hij bouwde de Karelsbrug enz...  

Hij stierf in 1378.